Ca sinh đặc biệt tại Bệnh viện E: Người mẹ từng chỉ còn 1% hy vọng sống vừa sinh con khỏe mạnh, an toàn

Ca sinh đặc biệt trong sự hồi hộp và vỡ òa của hy vọng

BSCKII Nguyễn Thị Kiều Oanh – Trưởng khoa Phụ sản (bệnh viện E) cho biết: Ngày 6/6/2025, sản phụ Lưu Thị Thu Huyền (tỉnh Nam Định) đã sinh thành công một bé gái nặng 3,1kg tại khoa Phụ sản. Đây là một ca sinh đặc biệt bởi sản phụ Huyền từng mắc tim bẩm sinh rất nặng. Điều đặc biệt nữa là 13 năm trước, sản phụ Huyền được theo dõi và được GS.TS Lê Ngọc Thành – Hiệu trưởng Trường Đại học Y dược, ĐHQGHN; Nguyên Giám đốc Bệnh viện E cùng ê kíp bác sĩ của Trung tâm tim mạch phẫu thuật tại Bệnh viện E.

Trong suốt quá trình mang thai của sản phụ Huyền, các bác sĩ tim mạch và sản khoa của Bệnh viện E cùng với gia đình bệnh nhân “nín thở” theo dõi theo từng nhịp đập của tim thai và trái tim sản phụ. Hàng tháng, sản phụ đều đi khám thai định kỳ và theo dõi, siêu âm tim mạch tại khoa Phụ sản và Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E.

Điều đáng mừng, sức khỏe của người mẹ rất tốt để thai nhi phát triển đủ tháng đủ ngày, không đối mặt với nguy cơ sinh non. 3 giờ sáng ngày 6/6/2025, sản phụ có hiện tượng chuyển dạ. BSCKI Quang Văn Khôi – Khoa Phụ sản đã hội chẩn với các bác sĩ chuyên ngành tim mạch, gây mê…, và quyết định mổ cấp cứu cho sản phụ. Gần 5 giờ sáng ngày 6/6/2025 người mẹ đã nghe thấy tiếng khóc đầu đời của con trong niềm vui vỡ òa của tập thể thầy thuốc ở Bệnh viện E.

“Được chăm sóc toàn diện trong cùng một hệ thống bệnh viện vừa có chuyên môn sản khoa, vừa có thế mạnh tim mạch, sản phụ và em bé đã trải qua ca sinh “cân não” trong sự phối hợp chặt chẽ của nhiều ê-kíp bác sĩ. Ca sinh này như một món quà kỳ diệu của cuộc đời” – BSCKII Nguyễn Thị Kiều Oanh xúc động.

Hồi ức về ca mổ tim chỉ có… 1% hy vọng

Sáng 9/6/2025, GS.TS Lê Ngọc Thành – Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược, ĐHQGHN, Nguyên Giám đốc Bệnh viện E đã đến thăm sản phụ Huyền và em bé vừa chào đời. Ông chính là người bác sĩ phẫu thuật trực tiếp cho bé Lưu Thị Thu Huyền cách đây 13 năm trước – một ca bệnh tim bẩm sinh cực kỳ phức tạp, với tiên lượng sống chỉ… 1%.

Vào tháng 6/2012, mẹ của Huyền – bà Mai Thị Hằng, một phụ nữ làm nghề thợ hồ vất vả – đã ôm con gái 6 tuổi Lưu Thị Thu Huyền từ Nam Định lên Hà Nội trong tuyệt vọng. Huyền chào đời đã bị dị tật tim bẩm sinh nhưng gia đình không hình dung căn bệnh đó nguy hiểm như thế nào. Khi thấy con chỉ chơi ngoan được vài giờ lại tím tái và không thở nổi, hai vợ chồng bà Hằng vay mượn, ôm con gõ cửa khắp các bệnh viện lớn ở Hà Nội nhưng đều nhận được những cái lắc đầu của thầy thuốc lúc bấy giờ bởi con mắc bệnh tim bẩm sinh rất nặng.

GS Thành cũng chia sẻ: “Năm 2012, nhiều bệnh viện chỉ mới tập trung mổ tim người lớn, ngay Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E lúc đó mới thành lập được 2 năm nên cũng chỉ triển khai mổ tim trẻ em nhẹ và vừa. Trong khi đó, bé Huyền mắc thân chung động mạch là khuyết tật tim hiếm gặp lúc mới sinh. Các cấu trúc bất thường của tim mạch – thân chung động mạch gây vấn đề nghiêm trọng với lưu thông máu. Bởi vì tâm thất không được tách ra và tất cả máu đi qua ống duy nhất, máu giàu oxy và máu nghèo ô xy trộn với nhau – kết quả là máu không mang đủ oxy. Các dòng máu pha trộn từ ống lớn duy nhất đến phổi, động mạch của tim và phần còn lại của cơ thể”.

GS Thành cũng cho hay, hầu hết trẻ sơ sinh với thân chung động mạch phẫu thuật trong vòng hai tháng đầu tiên của cuộc sống. Tuy nhiên, vì điều kiện gia đình khó khăn nên bé Huyền mãi đến 7 tuổi mới được phẫu thuật là rất muộn. Đây là cũng một thách thức lớn đối với các phẫu thuật tim mạch của Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E.

Dưới sự chỉ huy của GS Thành, ê kíp phẫu thuật đã lựa chọn phương án phẫu thuật tốt nhất cho bé Huyền. Các phẫu thuật viên tiến hành đóng lỗ giữa hai tâm thất. Tách riêng phần trên của động mạch phổi từ ống lớn duy nhất. Ống dẫn và van kết nối các tâm thất phải với phần trên của động mạch phổi – tạo ra một động mạch mới. Xây dựng lại ống lớn và động mạch chủ để tạo ra một động mạch chủ mới. Cấy ghép một van mới tách tâm thất trái và động mạch chủ nếu cần thiết.

“Tôi vẫn nhớ cảm giác hôm đó, khi đóng cửa thang máy đưa con lên phòng mổ mà không biết con có sống được hay không…” – bà Hằng rưng rưng nhớ lại.

GS Thành giải thích thêm, bởi vì các ống dẫn không phát triển nên các bác sĩ phải tiến hành nhiều lần phẫu thuật thay thế. Với ca mổ này, lúc đó, các bác sĩ quyết định sử dụng ống dẫn phù hợp lứa tuổi. Đến khi cháu lớn (16 tuổi) các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật để thay thế các ống dẫn cũ một lần nữa. Nhưng phương pháp phẫu thuật mới hơn sử dụng một ống thông tim chèn vào mạch máu ở chân, sau đó được luồn lên đến tim để thay thế các ống dẫn mà không cần phẫu thuật tim truyền thống…

Các bác sĩ khuyến cáo, ngay cả với phẫu thuật thành công tim bẩm sinh này, biến chứng khác liên quan đến thân chung động mạch có thể xảy ra sau này trong cuộc sống của người bệnh như tăng áp động mạch phổi tiến triển; Hở van tim; Rối loạn nhịp tim… “Với những phụ nữ đã có phẫu thuật thân chung động mạch như bé Huyền cần phải được đánh giá bởi bác sĩ tim mạch với chuyên môn trong các khuyết tật tim bẩm sinh và bác sĩ sản khoa. Tùy thuộc vào mức độ thiệt hại phổi xảy ra trước khi phẫu thuật, mang thai có thể hoặc không thể được đề nghị” – GS Thành cho hay.

Tuy nhiên, theo GS Thành, việc sản phụ Huyền sinh con an toàn đã xóa bỏ hoàn toàn quan điểm phụ nữ bị bệnh tim thì không nên sinh con. “Sản phụ và gia đình nên lựa chọn nơi thăm khám thai kỳ và sinh con phải hội tụ đủ 2 yếu tố sản và tim trong cùng một bệnh viện. Điển hình như tại Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E, với những kỹ thuật phát hiện và điều trị tiên tiến về tim mạch hiện nay đang triển khai là “điểm tựa” cho những phụ nữ mắc tim bẩm sinh muốn thực hiện thiên chức làm mẹ cao cả, thiêng liêng” – GS Thành nhận định.